Page 6 - Gesco - E Katalog
P. 6
co FARADAY KAFESİ İLE YILDIRIMDAN KORUNMA
Faraday Kafes Ned r?
Faraday kafes , elektr ksel letken metal le kaplanmış veya letkenler le ağ b ç m nde örülmüş çtek hacm dışardak elektr k
alanlardan koruyan b r muhafazadır. Bu kafes sayes nde elektr k alanın çer g rmes ve dışarı çıkması engellenm ş olur.
Faraday kafes , lk olarak İng l z fiz kç M chael Faraday tarafından bulunduğu ç n Faraday kafes olarak adlandırılmıştır. İdeal
b r Faraday kafes , kes nt s z letkenlerden oluşmalı ve kabuk şekl nde korunacak nesney sarması gerekmekted r. Bu deall k
prat kte yakalanamaz, fakat y örülmüş bakır b r ağ ekranıyla deale yaklaşılab l r. En y performans ç n kafes n doğrudan
toprağa bağlanmış olması gerek r. Ağ gözler ne kadar dar olursa Faraday kafes n n elektromanyet k dalgalara karşı
geç rmezl k oranı da o kadar büyük olur.
Faraday Kafes n n Çalışma Prens b
İletken malzemeler oluşturan atomların en dış yörüngeler ndek değerl k (valans) elektronları, atomlarından kolayca ayrılarak
hareket etme yeteneğ ne sah pt r. Dolayısıyla; kapalı b r yüzeye sah p olan letken b r c s m elektr k alanı çer s ne yerleşt r ld -
ğ nde bu elektronlar, letken n çer s ndek elektr k alanı sıfırlanıncaya kadar hareket eder ve b r "yen den dağılım"a uğrarlar.
Elektr k alanın sıfırlanmasıyla b rl kte, hareket etmeler n n gerekçes ortadan kalkmış olur. Faraday kafes bu lkeye göre çalışır
ve ç ndek nesneler dış elektr k alanlara karşı korur. Dolayısıyla deal olarak Faraday kafes ; topraklanmış, ç boş metal
b r küre g b kapalı b r letken yüzeyden oluşur. Ancak letken yüzey sürekl olmak yer ne, kafes şekl nde de mal ed leb l r.
Bu durumda kafes aralıklarından b r m ktar elektr k alanı çer ye sızacak, fakat aralıklar yeter nce küçük se bu b r sorun
oluşturmayacaktır. Öte yandan geometr n n küre olması şart değ ld r. Kapalı herhang b r yüzey, kafes görev n yer ne get reb l r.
Faraday Kafes n n Uygulama Alanları
Faraday kafes ndek amaç dışarıdak manyet k alanın çer g rmes n veya çer dek manyet k alanın dışarıya çıkmasını önleme-
ye çalışmaktır. Kullanım alanı değ şse de bu amaç pek değ şmez. Bunun ç n korunacak kısım veya b nanın dış yüzey letken-
ler le ağ şekl nde örülür ve topraklanır. Özell kle b na uygulamalarında yüksek konumlarına yakalama uçları konur.Başlıca kulla-
nım alanlarını ve nasıl uygulanacağını aşağıdak g b sıralayab l r z.
Yanıcı, patlayıcı ve patlayıcı maddeler n depolandığı b nalar: Bu tür b naların dış tarafı kafes şekl nde kaplanır. B nanın
dışındak yüksek noktalara yıldırım yakalama uçları yerleşt r l r. Bütün letkenler ve yakalama uçları b rb r yle bağlanır ve toprak-
lanır. Bu şek lde eş potans yel s stem sağlanmış olur.
Radyo frekansı yayan c hazlar: Bu t p c hazların konduğu kab nler c haz çevreye paraz t radyo s nyaller yaymasın d ye dış
metal kılıfından topraklanır.
Tels zle haberleşmen n yapıldığı b nalar: B na ç ndek tels z haberleşme s nyaller n n dışarıya sızmasını ve d nlenmes n
önlemek ç n b na dışına Faraday kafes nşa ed l r. B nada tels z haberleşme yapılmasa b le, CRT mon törler görüntüyü zayıf
b r radyo dalgası olarak yaydığı ç n uzaktak b r mon tördek görüntüyü, s nyal yakalayıp kuvvetlend rerek tekrar oluşturmak
mümkündür. B nalarda tavanda dem r lamalar le örülmüş hatlar olarak yapılmıştır. Duvarlarda bu şek lde dem rler olmadığı
ç n baz stasyonları b naların üzer nde sağlık açısından büyük b r tehl ke arz etmekted r.
Elektron k kartlarda bulunan radyo frekans modüller: Radyo - telev zyon tuner , GSM alıcı ver c devreler g b radyo
frekans amaçlı modüller veya elektron k devre bölümler , sac b r kapakla kapatılıp topraklanarak elektron k karta ve çalıştığı
ortama bozucu s nyaller yayması engellen r. EMC ( Elektromanyet k Uyumluluk ) yönetmel ğ ne göre bu t p önlemler almak
mecbur d r. Elektr kl c hazların gerek radyo s nyal olarak gerekse letken hatlar üzer nden paraz tler yaymasına müsade
ed lmez.
Sonuç olarak;Faraday kafes uygulaması pahalı olmasına rağmen elektr k alanlara karşı hassas c hazların bulunduğu b r mlerde
kullanılmaktadır. Bu mal yet, korunmak stenen c hazlar göz önüne alındığında aslında çok ucuza dah geleb lmekted r.
Eğer hassas c haz yoksa Faraday kafes yer ne d ğer yıldırımdan korunma yöntemler uygulanmakta ve çoğu zaman başarılı
ve yeterl olmaktadır.
gesco 6
Faraday Kafes Ned r?
Faraday kafes , elektr ksel letken metal le kaplanmış veya letkenler le ağ b ç m nde örülmüş çtek hacm dışardak elektr k
alanlardan koruyan b r muhafazadır. Bu kafes sayes nde elektr k alanın çer g rmes ve dışarı çıkması engellenm ş olur.
Faraday kafes , lk olarak İng l z fiz kç M chael Faraday tarafından bulunduğu ç n Faraday kafes olarak adlandırılmıştır. İdeal
b r Faraday kafes , kes nt s z letkenlerden oluşmalı ve kabuk şekl nde korunacak nesney sarması gerekmekted r. Bu deall k
prat kte yakalanamaz, fakat y örülmüş bakır b r ağ ekranıyla deale yaklaşılab l r. En y performans ç n kafes n doğrudan
toprağa bağlanmış olması gerek r. Ağ gözler ne kadar dar olursa Faraday kafes n n elektromanyet k dalgalara karşı
geç rmezl k oranı da o kadar büyük olur.
Faraday Kafes n n Çalışma Prens b
İletken malzemeler oluşturan atomların en dış yörüngeler ndek değerl k (valans) elektronları, atomlarından kolayca ayrılarak
hareket etme yeteneğ ne sah pt r. Dolayısıyla; kapalı b r yüzeye sah p olan letken b r c s m elektr k alanı çer s ne yerleşt r ld -
ğ nde bu elektronlar, letken n çer s ndek elektr k alanı sıfırlanıncaya kadar hareket eder ve b r "yen den dağılım"a uğrarlar.
Elektr k alanın sıfırlanmasıyla b rl kte, hareket etmeler n n gerekçes ortadan kalkmış olur. Faraday kafes bu lkeye göre çalışır
ve ç ndek nesneler dış elektr k alanlara karşı korur. Dolayısıyla deal olarak Faraday kafes ; topraklanmış, ç boş metal
b r küre g b kapalı b r letken yüzeyden oluşur. Ancak letken yüzey sürekl olmak yer ne, kafes şekl nde de mal ed leb l r.
Bu durumda kafes aralıklarından b r m ktar elektr k alanı çer ye sızacak, fakat aralıklar yeter nce küçük se bu b r sorun
oluşturmayacaktır. Öte yandan geometr n n küre olması şart değ ld r. Kapalı herhang b r yüzey, kafes görev n yer ne get reb l r.
Faraday Kafes n n Uygulama Alanları
Faraday kafes ndek amaç dışarıdak manyet k alanın çer g rmes n veya çer dek manyet k alanın dışarıya çıkmasını önleme-
ye çalışmaktır. Kullanım alanı değ şse de bu amaç pek değ şmez. Bunun ç n korunacak kısım veya b nanın dış yüzey letken-
ler le ağ şekl nde örülür ve topraklanır. Özell kle b na uygulamalarında yüksek konumlarına yakalama uçları konur.Başlıca kulla-
nım alanlarını ve nasıl uygulanacağını aşağıdak g b sıralayab l r z.
Yanıcı, patlayıcı ve patlayıcı maddeler n depolandığı b nalar: Bu tür b naların dış tarafı kafes şekl nde kaplanır. B nanın
dışındak yüksek noktalara yıldırım yakalama uçları yerleşt r l r. Bütün letkenler ve yakalama uçları b rb r yle bağlanır ve toprak-
lanır. Bu şek lde eş potans yel s stem sağlanmış olur.
Radyo frekansı yayan c hazlar: Bu t p c hazların konduğu kab nler c haz çevreye paraz t radyo s nyaller yaymasın d ye dış
metal kılıfından topraklanır.
Tels zle haberleşmen n yapıldığı b nalar: B na ç ndek tels z haberleşme s nyaller n n dışarıya sızmasını ve d nlenmes n
önlemek ç n b na dışına Faraday kafes nşa ed l r. B nada tels z haberleşme yapılmasa b le, CRT mon törler görüntüyü zayıf
b r radyo dalgası olarak yaydığı ç n uzaktak b r mon tördek görüntüyü, s nyal yakalayıp kuvvetlend rerek tekrar oluşturmak
mümkündür. B nalarda tavanda dem r lamalar le örülmüş hatlar olarak yapılmıştır. Duvarlarda bu şek lde dem rler olmadığı
ç n baz stasyonları b naların üzer nde sağlık açısından büyük b r tehl ke arz etmekted r.
Elektron k kartlarda bulunan radyo frekans modüller: Radyo - telev zyon tuner , GSM alıcı ver c devreler g b radyo
frekans amaçlı modüller veya elektron k devre bölümler , sac b r kapakla kapatılıp topraklanarak elektron k karta ve çalıştığı
ortama bozucu s nyaller yayması engellen r. EMC ( Elektromanyet k Uyumluluk ) yönetmel ğ ne göre bu t p önlemler almak
mecbur d r. Elektr kl c hazların gerek radyo s nyal olarak gerekse letken hatlar üzer nden paraz tler yaymasına müsade
ed lmez.
Sonuç olarak;Faraday kafes uygulaması pahalı olmasına rağmen elektr k alanlara karşı hassas c hazların bulunduğu b r mlerde
kullanılmaktadır. Bu mal yet, korunmak stenen c hazlar göz önüne alındığında aslında çok ucuza dah geleb lmekted r.
Eğer hassas c haz yoksa Faraday kafes yer ne d ğer yıldırımdan korunma yöntemler uygulanmakta ve çoğu zaman başarılı
ve yeterl olmaktadır.
gesco 6
