Page 9 - Gesco - E Katalog
P. 9
NEŞ ENERJİ SANTRALLERİ'NİN YILDIRIMDAN KORUNMASI gesco
Güneş Enerj s yatırımlarının gerçekleşt ğ araz ler genell kle yıldırım darbes n n kolaylıkla ulaşacağı açık alanlardır, çatı
s stemler nde r sk daha da c dd boyutlara ulaşmaktadır.
İç Yıldırımlık s stemler n n tasarımı le güneş santral m ze ve ek pmanlarımıza yönelecek her türlü darbey s steme ulaşmadan
sönümler z.
Tes s n fiz ksel güvenl ğ ç n GES projem ze yönelen yıldırım darbeler n kontrol altına almak ve ayrıca nsan ve çevre güvenl -
ğ n sağlamak ç n de dış yıldırımlık s stemler ne ht yaç duymaktayız. Yuvarlanan küre metodu esas alınarak tasarlanacak s s-
temlerde pas f yıldırımdan korunma s stemler n n kullanılması IEC 62305 standartı kapsamında terc h ed lmel d r.
Paratoner s stemler tes s m z çevres nde düşeb lecek yıldırımlarıda sahamıza çekecekt r.Bu nedenle sadece tes se yıldırım dü-
şecekse devreye g ren pas f yakalama çubukları le koruma açısı oluşturarak yapılacak korumalar büyük önem arz etmekted r.
Bu şek lde 3 farklı koruma türü oluşturab l r z:
1-) Panel arkasından uzun yakalama uçları le koruma açısı oluşturarak faraday kafes yöntem :
Tes s yüzey nde b r mesh metodu oluşturulur.
2-) Panel üzer nden kısa yakalama uçları le koruma açısı oluşturma:
Bu yöntemde her panel eş potans yel s steme mutlaka dah l ed lmel d r.
3-) Saha alan koruması:
Uzun zolel yıldırım yakalama d rekler le alan koruması yapılması - r ng hat ve eş potans yel s stem büyük önem taşımaktadır.
DIN EN 62305 E'ye göre
s stem tasarımı, R: Küre-
n n yarıçapı, d: Toplayıcı
çubuklar arasındak me-
safe, p: Küre penetrayon
der nl ğ
Tes s n boyutu ve fiz ksel durumuna göre uygun b r keş fle koruma s stem tes s karakter st ğ ne uygun b r şek lde seç leb l r.
Amacımız yıldırım darbes n n, açılar hesaplanarak d zayn ed len s steme düşmes ve panel üzer ne herhang b r darben n ulaş-
mamasıdır. 1. ve 2. S stemde gölge problem le karşılaşmamak ç n paneller n arasındak açıklık, panel boyunun en az 2 katı
olmak zorundadır. Klas k s stemlerde de bu daha rahat çalışmayı öngördüğü ç n yapılmaktadır.
Yıldırım n ş ve toprak sönümlenme letkenler n n zole olması da öneml b r noktadır. Aks durumda yıldırım darbes n n meydana
get receğ manyet k alan, ek pmanlarda hasar oluşturab l r. Bu nedenle de mutlaka ç yıldırımlık s stemler kullanılmalıdır.
Eğer paneller arasında yapılan bağlantılar, yıldırım n ş ve topraklamasında zolel letken ( scon) kullanılmadıysa "s" koruma
aralığı mesafes ne mutlaka d kkat ed lmel d r. Bu kapsamda letken n ek pmanlardan mesafes IEC 62305 standartı ışığında
aşağıdak formülle hesaplanmaktadır:
Tes s karakter st ğ ne göre uygun olan s stem uzman mühen dislerce
d zayn ed lmel ve uygulanmalıdır. Seç lecek her ürünün en az 25 yıl
dayanım ömrü olmalı, korozyon r sk ne karşı tüm önlemler alınmalıdır.
Alan koruması yapılacak s stemlerde 8 metreye varan yıldırım yakalama uçları r ng hat ve panellerle eşpotans yel s steme dah l
olmakta ve çevreye düşecek her yıldırımı alan savunması le tes se yansıtmamaktadır. Her s stem n kend çer s nde argüman-
ları vardır.
9 gesco
Güneş Enerj s yatırımlarının gerçekleşt ğ araz ler genell kle yıldırım darbes n n kolaylıkla ulaşacağı açık alanlardır, çatı
s stemler nde r sk daha da c dd boyutlara ulaşmaktadır.
İç Yıldırımlık s stemler n n tasarımı le güneş santral m ze ve ek pmanlarımıza yönelecek her türlü darbey s steme ulaşmadan
sönümler z.
Tes s n fiz ksel güvenl ğ ç n GES projem ze yönelen yıldırım darbeler n kontrol altına almak ve ayrıca nsan ve çevre güvenl -
ğ n sağlamak ç n de dış yıldırımlık s stemler ne ht yaç duymaktayız. Yuvarlanan küre metodu esas alınarak tasarlanacak s s-
temlerde pas f yıldırımdan korunma s stemler n n kullanılması IEC 62305 standartı kapsamında terc h ed lmel d r.
Paratoner s stemler tes s m z çevres nde düşeb lecek yıldırımlarıda sahamıza çekecekt r.Bu nedenle sadece tes se yıldırım dü-
şecekse devreye g ren pas f yakalama çubukları le koruma açısı oluşturarak yapılacak korumalar büyük önem arz etmekted r.
Bu şek lde 3 farklı koruma türü oluşturab l r z:
1-) Panel arkasından uzun yakalama uçları le koruma açısı oluşturarak faraday kafes yöntem :
Tes s yüzey nde b r mesh metodu oluşturulur.
2-) Panel üzer nden kısa yakalama uçları le koruma açısı oluşturma:
Bu yöntemde her panel eş potans yel s steme mutlaka dah l ed lmel d r.
3-) Saha alan koruması:
Uzun zolel yıldırım yakalama d rekler le alan koruması yapılması - r ng hat ve eş potans yel s stem büyük önem taşımaktadır.
DIN EN 62305 E'ye göre
s stem tasarımı, R: Küre-
n n yarıçapı, d: Toplayıcı
çubuklar arasındak me-
safe, p: Küre penetrayon
der nl ğ
Tes s n boyutu ve fiz ksel durumuna göre uygun b r keş fle koruma s stem tes s karakter st ğ ne uygun b r şek lde seç leb l r.
Amacımız yıldırım darbes n n, açılar hesaplanarak d zayn ed len s steme düşmes ve panel üzer ne herhang b r darben n ulaş-
mamasıdır. 1. ve 2. S stemde gölge problem le karşılaşmamak ç n paneller n arasındak açıklık, panel boyunun en az 2 katı
olmak zorundadır. Klas k s stemlerde de bu daha rahat çalışmayı öngördüğü ç n yapılmaktadır.
Yıldırım n ş ve toprak sönümlenme letkenler n n zole olması da öneml b r noktadır. Aks durumda yıldırım darbes n n meydana
get receğ manyet k alan, ek pmanlarda hasar oluşturab l r. Bu nedenle de mutlaka ç yıldırımlık s stemler kullanılmalıdır.
Eğer paneller arasında yapılan bağlantılar, yıldırım n ş ve topraklamasında zolel letken ( scon) kullanılmadıysa "s" koruma
aralığı mesafes ne mutlaka d kkat ed lmel d r. Bu kapsamda letken n ek pmanlardan mesafes IEC 62305 standartı ışığında
aşağıdak formülle hesaplanmaktadır:
Tes s karakter st ğ ne göre uygun olan s stem uzman mühen dislerce
d zayn ed lmel ve uygulanmalıdır. Seç lecek her ürünün en az 25 yıl
dayanım ömrü olmalı, korozyon r sk ne karşı tüm önlemler alınmalıdır.
Alan koruması yapılacak s stemlerde 8 metreye varan yıldırım yakalama uçları r ng hat ve panellerle eşpotans yel s steme dah l
olmakta ve çevreye düşecek her yıldırımı alan savunması le tes se yansıtmamaktadır. Her s stem n kend çer s nde argüman-
ları vardır.
9 gesco
